Metodologia statystyk
Dane analizowane i udostępniane przez WAM pochodzą z trzech źródeł:
- zarchiwizowanych rozmów online prowadzonych z osobami w drodze zgłaszającymi potrzebę wsparcia;
- informacje przekazywane nam przez organizacje, nieformalne inicjatywy i osoby prywatne udzielające wsparcia na terytorium województw podlaskiego i lubelskiego;
- wywiady pogłębione, prowadzone przez WAM z osobami, które doświadczyły wywózek lub innych form przemocy na granicy.
Pracownicy i pracowniczki organizacji humanitarnych oraz osoby z nimi współpracujące podkreślają, że trudny kontekst, bariera językowa i etyka ich pracy często nie pozwalają na uzyskanie wyczerpujących informacji na temat historii i sytuacji ludzi w drodze. Podczas interwencji wielu z nich jest w tak złym stanie psychofizycznym, że nie ma możliwości uzyskania szczegółowych informacji bez narażania ich na ryzyko retraumatyzacji lub wywoływania w nich poczucia, że są organizacjom humanitarnym winni jakiekolwiek odpowiedzi na pytania z racji otrzymania od nich wsparcia.
Z tego względu dane, które do nas spływają, są często fragmentaryczne i nie przedstawiają pełnego obrazu sytuacji. Szczególnie w przypadku wywózek, najwięcej informacji jesteśmy w stanie zebrać dopiero w trakcie pogłębionych wywiadów, więc spływają często z opóźnieniem.
Dziękujemy wszystkim organizacjom humanitarnym działającym na pograniczu polsko-białoruskim oraz osobom z nimi współpracującym za udostępnienie nam raportów z przeprowadzonych przez siebie interwencji. Szczególne podziękowania należą się wszystkim osobom w drodze, które zdecydowały się podzielić z nami własnymi doświadczeniami.
Definicje kategorii, którymi się posługujemy:
Zgłoszenia — łączna liczba zgłoszonych WAM osób w drodze, które potrzebowały wsparcia na granicy polsko-białoruskiej.
Dzieci — wszystkie osoby, których potwierdzony bądź deklaratywny wiek to 0-18 lat.
MBO (małoletni bez opieki) — Osoby poniżej 18 roku życia podróżujące bez dorosłego opiekuna prawnego, a więc także małoletni podróżujący ze starszym rodzeństwem lub innymi krewnymi niebędącymi ich opiekunami w świetle prawa obowiązującego w Polsce.
Zgłoszenia z Sistiemy — zgłoszenia osób przebywających w pasie terenu pomiędzy umocnieniami granicznymi Polski i Białorusi, zwanymi potocznie sistiemą.
Udzielone wsparcie — łączna liczba osób, do których udało się dotrzeć organizacjom i podmiotom działającym na pograniczu, które zgodziły się podzielić z nami informacjami (Grupa Granica, Ocalenie, niezrzeszone mieszkańcy i mieszkanki pogranicza, kolektywy, jednostki, Podlaskie Ochotnicze Pogotowie Humanitarne).
Wywózki (pushbacki) — sytuacje, gdy osoby w drodze, które przekroczyły granicę poza przejściem granicznym zostały zawrócone na Białoruś bez umożliwienia złożenia wniosków azylowych. Zliczamy wywózki zgłoszone nam przez osoby, które doświadczyły ich bezpośrednio lub były ich bezpośrednimi świadkami lub świadkiniami.
Przemoc w Polsce — zgłoszone przypadki przemocy doświadczonej bezpośrednio przez osoby w drodze, której sprawcami według relacji pokrzywdzonych były osoby należące do polskich służb mundurowych: Straży Granicznej, Policji, Wojska Polskiego, Wojsk Obrony Terytorialnej.
Przemoc w Białorusi — zgłoszone nam formy przemocy doświadczonej bezpośrednio przez osoby w drodze, której sprawcami według relacji pokrzywdzonych byli ludzie należący do białoruskich służb mundurowych.
Interwencje — liczba interwencji humanitarnych, prawnych lub medycznych podjętych przez zespoły terenowe udzielone osobom w drodze na terenie przygranicznym po polskiej stronie.
Śmierci — liczba osób w drodze zmarłych od sierpnia 2021 do dnia dzisiejszego, których ciała odnaleziono po polskiej lub białoruskiej stronie granicy.
Osoby z grup wrażliwych — osoby szczególnie narażone ze względu na następujące przesłanki:
Wiek
- małoletni
- małoletni bez opieki
- osoby powyżej 45 roku życia
- w tym seniorzy/ki powyżej 60 roku życia
Przesłanki
medyczne
- ciąża
- choroba przewlekła
- niepełnosprawność
Przesłanki
sytuacyjne
(na obecnym
etapie praktycznie
niemożliwe do
zidentyfikowania)
- ofiary przemocy seksualnej lub narażone na przemoc ze względu na płeć
- ofiary tortur
- ofiary handlu ludźmi
